2022-09-05 08:43:46
Historia Pucka sięga wczesnego średniowiecza, a jego chętnie odwiedzany port rybacki to najstarszy port słowiański nad Bałtykiem. Często odwiedzamy to miejsce w wakacyjnym czasie, zapominając jednak o historycznych i kulturowych aspektach tego miasta.
Rzadko już występujące zabudowania szachulcowe, przydrożne kapliczki czy historia odzyskiwania Pomorza z rąk niemieckich wojsk, to obiekty i wydarzenia znaczące dla tego miasta, o których najwięcej dowiemy się w samym Pucku, a konkretnie w Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy.
Historia powstania Muzeum Ziemi Puckiej
Muzeum w obecnej postaci mieści się w dwóch budynkach, w tzw. „Kamienicy” i „Szpitaliku”. Jako muzeum działa od 1980 roku, jednak dzieje tego miejsca sięgają dalej. Pierwotnie funkcjonowało jako Stacja Gromadzenia Dóbr Kultury i Upowszechniania Wiedzy o Regionie, która działała od 1970 roku. W międzyczasie w 1973 roku po wyremontowaniu budynku, który nazwano „Szpitalikiem” ze względu na wcześniej obecny tam przytułek dla ubogich i szpital dla zakaźnie chorych, utworzono tu pierwszą ekspozycję przybliżającą kaszubską kulturę.
Celem stacji było nie tylko gromadzenie zabytkowych obiektów ziemi kaszubskiej, ale też prowadzenie badań etnograficznych i archeologicznych, również podwodnych w regionie. Sprawiło to, że placówka zaczęła rozwijać się tak szybko, że zaczęły wyodrębniać się poszczególne działy, w 1975 etnograficzny, w 1976 historyczny, a tuż przed przekształceniem w muzeum, dział archeologiczny. Tym samym wzrosło zapotrzebowanie na przestrzeń, dlatego miasto przekazało placówce drugą lokalizację w kamienicy w rynku. Czego możemy oczekiwać, odwiedzając Muzeum Ziemi Puckiej?
Dzieje Kaszub tylko w dwóch miejscach?
Wspomniane dwa oddziały Muzeum to jeszcze nie koniec. Istnieją również dwa oddziały zamiejscowe zwane Zagrodą Gburską i Rybacką w Nadolu oraz Hallerówka we Władysławowie. Decydując się na odwiedziny w Muzeum, warto zajrzeć w miarę możliwości do wszystkich lokalizacji. W oddziale zwanym „Szpitalikiem” na ul. Wałowej znajduje się ekspozycja stała w postaci odtworzonego wnętrza domu wiejskiego, w tym sieni, izby i kuchni oraz rzemieślniczych warsztatów. Można zobaczyć, jak wyglądało miejsce pracy szewca, krawca czy tkacza, a urządzenia tam obecne mogą być dla nas sporym zaskoczeniem. Zobaczymy tu też wystawę wytworów kultury ludowej Kaszub oraz ekspozycję pokazującą dzieje rozwoju medycyny i lecznictwa w Pucku i na Kaszubach. Ta ekspozycja nawiązuje do wspomnianej już pierwotnej funkcji tego miejsca, od którego wzięło ono swoją obecną nazwę. Co na nas czeka w drugim oddziale Muzeum?
Tajemnicza Kamienica Mieszczańska
Drugi oddział Muzeum Ziemi Puckiej znajduje się w zabytkowej kamienicy w sercu miasta, czyli w rynku. Kamienica została odrestaurowana w latach 80. XX wieku i obecnie możemy w niej oglądać wystawy czasowe, ale nie tylko, bo pojawiają się tu też wystawy stałe. Jedną z najbardziej medialnych w ostatnich latach jest wystawa „Prawdziwie morskie – Dzieje Ziemi Puckiej”, sławna między innymi za sprawą nowych technologii, dzięki którym wystawa jest multimedialna oraz dwujęzyczna. Eksponaty wystawy nawiązują do historii Północnych Kaszub, podkreślając, że ziemia pucka to morski region.
Na wystawie można dowiedzieć się o początkach osadnictwa w epoce kamienia (7000-1700 l. p.n.e.), które to ludy wybierały ten teren ze względu na potencjał wynikający z obecności Zatoki Puckiej i Morza Bałtyckiego. Narzędzia do połowów fok, czółno drążone, czyli łódź wyciągnięta z Zatoki Puckiej oraz również tam wyłowiona lufa po drewnianej lawecie – wszystko to i znacznie więcej odnajdziemy, zwiedzając wystawę w Kamienicy. Dlaczego warto wybrać się do zamiejscowych oddziałów Muzeum Ziemi Puckiej?
Hallerówka we Władysławowie – skąd się wzięła?
Dlaczego postać gen. Józefa Hallera była tak znacząca w dziejach Pucka i Pomorza? W puckim porcie na nadbrzeżu znajduje się popiersie generała, a także słupek zaślubinowy symbolizujący zaślubiny Polski z Morzem Bałtyckim. W 1919 r. to J. Hallera otrzymał dowództwo nad utworzonym Frontem Pomorskim, dzięki któremu wojsko polskie odzyskiwało kolejno miejscowości nadmorskie, a tym samym dostęp do morza. Hallerówka to drewniana willa wybudowana w 1922 r. i należąca do Józefa Hallera i jego rodziny, gdzie spędzali wakacje. W 2000 r. powstało tam Centrum Pamięci gen. Józefa Hallera i Błękitnej Armii, a w 2013 r. miejsce to zaczęło stanowić oddział Muzeum Ziemi Puckiej.
Malowniczy skansen w Nadolu
Drugim zamiejscowym oddziałem muzeum jest Zagroda Gburska i Rybacka w Nadolu. Miejscowość położona jest nad Jeziorem Żarnowieckim, co dodaje jej uroku. Skansen pozwala poznać życie mieszkańców Kaszub XIX wieku. Muzeum zakupiło w 1982 r. tradycyjną wiejską zagrodę, by ocalić ją od zniszczenia i po pracach konserwatorskich udostępniło ją jako wystawę muzealną. W skład skansenu wchodzi chata z oryginalnymi sprzętami gospodarstwa domowego, stodoła z maszynami rolniczymi, wędzarnia, pasieka, studnia, piwnica, warsztaty oraz zagroda rybacka z sieciarnią i remiza. Z obecnego na terenie pieca chlebowego można spróbować lokalnych wypieków. To miejsce, w którym bardzo dobrze bawią się dzieci, a przy okazji można wzbogacić swoją wiedzę historyczną.
